Vrouwelijke sterilisatie (je "eileiders afbinden") is een permanente methode van anticonceptie. Dat wil zeggen dat als je de ingreep hebt gehad, je in principe voor de rest van je leven niet meer natuurlijk zwanger kunt worden.
Dit artikel is deel van onze Anticonceptie Collectie!
In dit artikel
Notitie: de informatie hieronder komt uit bronnen (1-5), tenzij anders aangegeven.
Wat is het?
Vrouwelijke sterilisatie (je "eileiders afbinden") is een permanente methode van anticonceptie. Dat betekent dat als je de ingreep ondergaat, je voor de rest van je leven niet meer op een natuurlijke manier zwanger kunt worden. Omdat dit in principe onomkeerbaar is, moet je er zeker van zijn dat je in de toekomst geen biologische kinderen meer wil. Ben je ervan bewust dat er een kleine kans bestaat dat je spijt krijgt van je beslissing, zeker als je jong bent (6-8). Dat betekent niet dat je het niet moet doen, maar dat je er gewoon heel goed over na moet denken - net zoals over kinderen krijgen. Bespreek deze optie ook met je partner als je die hebt, zodat je het met elkaar eens bent over de gevolgen van deze permanente anticonceptie. Je arts zal je ook uitgebreid spreken voordat die de ingreep uitvoert.
Sterilisatie is illegaal in sommige landen. Als je niet in Nederland of België woont, check dan de lokale wetten om te weten te komen of dat het geval is bij jou.
Hoewel vrouwelijke sterilisatie wereldwijd de meest gebruikte methode van anticonceptie is (9), komt het helaas vaak voor dat een arts weigert om een sterilisatie uit te voeren bij vrouwen en mensen met een baarmoeder, zelfs als het wettelijk gezien wel mag. Artsen vinden soms dat je te jong bent, dat je spijt zal hebben, of dat je toestemming nodig hebt van je man of partner. Als dit bij jouw arts zo is, kun je altijd proberen een andere dokter te zoeken (bijvoorbeeld via een second opinion) of contact op te nemen met de patiëntenondersteuning van jouw ziekenhuis of kliniek. Een arts heeft geen goede reden om de behandeling te weigeren als je het een weloverwogen beslissing is, als je andere opties serieus hebt overwogen en als er geen medische of juridische redenen zijn om het niet te doen. Maar een arts mag weigeren de ingreep uit te voeren als die niet denkt dat de ingreep in jouw belang is. (10, 11)
Hoe werkt het?
Tijdens vrouwelijke sterilisatie worden de eileiders die eitjes van de eierstokken naar de baarmoeder brengen doorgesneden of opgeknoopt. Dit voorkomt dat er een eitje richting de baarmoeder wordt afgegeven, en er kunnen dus ook geen eitjes bevrucht worden. Er is een operatie nodig om dit te doen, vaak onder algehele narcose maar soms ook met lokale verdoving. Als je zwanger bent en je wil daarna een sterilisatie, kan de ingreep soms ook tijdens je bevalling gedaan worden. Je moet dan wel in het ziekenhuis bevallen.
Hoe effectief is het?
Sterilisatie is ongeveer 99.5% effectief. Dat wil zeggen dat van de 1000 mensen* die gesteriliseerd worden er 5 zwanger worden in een jaar. Als je nog jong bent is er een grotere kans dat je sterilisatie niet werkt. De precieze effectiviteit van de ingreep hangt ook af van de techniek die jouw chirurg gebruikt. Vraag je arts wat de kans is dat de sterilisatie bij jou niet aanslaat.
Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
Na de sterilisatie heb je mogelijk minder vloei en minder pijn tijdens je ongesteldheid, maar het kan voorkomen dat je cyclus minder regelmatig wordt. Als je sterilisatie mislukt en je wel zwanger wordt, heb je een hogere kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, wat heel gevaarlijk kan zijn. De ingreep zelf kan ook gevaarlijk zijn, vooral als je onder algehele narcose gaat, maar dat zijn risico's die op elke operatie van toepassing zijn.
Sterilisatie verkleint mogelijk de kans op eierstokkanker.
Slechts een deel van de mensen die de ingreep ondergaat zal (sommige van) deze bijwerkingen krijgen, en sommige mensen zulllen bijwerkingen krijgen die hier niet bij staan. Of jij er wel last van gaat krijgen hangt af van veel verschillende factoren.
Wanneer kan ik hier niet voor kiezen?
Er zijn een paar situaties waarin je niet gesteriliseerd kan worden. Meestal gaat het dan om gevallen waarin het gevaarlijk is om welke operatie dan ook te ondergaan, of als je allergisch bent voor de materialen die in de ingreep worden gebruikt. Je arts zal het aangeven als je (momenteel) niet geschikt bent voor sterilisatie.
Werkt het meteen?
Dat hangt af van de methode die je chirurg gebruikt tijdens de ingreep. Meestal is vrouwelijke sterilisatie meteen effectief. Maar bij sommige technieken is het noodzakelijk om een paar maanden na de ingreep te testen of de sterilisatie gelukt is. Je moet dan in de tussentijd een andere soort anticonceptie gebruiken. Vraag je arts wat op jou van toepassing is.
Wat gebeurt er met mijn vruchtbaarheid als ik stop?
Vrouwelijke sterilisatie is bedoeld om onomkeerbaar te zijn, waardoor je permanent onvruchtbaar wordt. Hoewel je arts kan proberen om de sterilisatie ongedaan te maken, is er geen garantie dat dat lukt. In het algemeen is de kans op een succesvolle ongedaanmaking hoger hoe korter geleden het is dat je gesteriliseerd bent. Onderzoek suggereert dat tussen de 30 en 80 procent van de ongedaanmakingen succesvol zijn (12), maar de kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is nog steeds verhoogd na een terugdraaiing. Als het niet lukt om de sterilisatie ongedaan te maken, kun je nog geassisteerde voortplantingstechnieken zoals IVF proberen, maar dit zijn dure behandelingen en hebben ook geen garantie op succes.
Beschermt het tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA's)?
Nee. Als je seks hebt met een nieuw of ongestest iemand, gebruik dan ook een condoom.
*Mensen betekent hier iedereen die zwanger kan worden, onder wie meisjes, vrouwen, en non-binaire en personen en transgender mannen die nog hun baarmoeder, vagina en eierstokken hebben
Ben je benieuwd naar andere opties om jezelf tegen ongewilde zwangerschap te beschermen? Lees dan hier over andere methodes van anticonceptie!
Dit artikel wordt nog medisch beoordeeld.
Medewerkers
Schrijver Juliëtte Gossens
Reviewers Sophie Oppelt en Selina Voßen
Redacteur Juliëtte Gossens
Vertaler Juliëtte Gossens
Bronnen
McFarlane I (ed.). Seeing the unseen: The case for action in the neglected crisis of unintended pregnancy. United Nations Population Fund. 2022. Available from: https://www.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/EN_SWP22%20report_0.pdf
Hacker NF, Gambone JC, Hobel CJ (eds.). Hacker & Moore’s Essentials of Obstetrics & Gynecology. 6th ed. Philadelphia: Elsevier; 2016.
Hoffman BL, Schorge JO, Halvorson LM, Hamid CA, Corton MM, Schaffer JI (eds.). William’s Gynecology. 4th ed. New York: McGraw-Hill Education; 2020.
Centers for Disease Control and Prevention. The United States Medical Eligibility Criteria for Contraceptive Use, 2016 (US MEC). Available from: https://www.cdc.gov/reproductivehealth/contraception/mmwr/mec/summary.html
Centers for Disease Control and Prevention. 2016 U.S. Selected Practice Recommendations for Contraceptive Use (U.S. SPR). Available from: https://www.cdc.gov/reproductivehealth/contraception/mmwr/spr/summary.html
Danvers A, Evans TA. Risk of Sterilization Regret and Age. Obstetrics & Gynecology. 2022;139(3):433-439. DOI: 10.1097/AOG.0000000000004692
Bansal A, Dwivedi LK. Sterilization regret in India: Is quality of care a matter of concern? Contraception and Reproductive Medicine. 2020;5:13. DOI: 10.1186/s40834-020-00115-8
Curtis KM, Mohllajee AP, Peterson HB. Regret following female sterilization at a young age: a systematic review. Contraception. 2006;73:205-210. DOI: 10.1016/j.contraception.2005.08.006
United Nations. Contraceptive Use by Method. 2019. Available from: https://www.un.org/development/desa/pd/sites/www.un.org.development.desa.pd/files/files/documents/2020/Jan/un_2019_contraceptiveusebymethod_databooklet.pdf [Accessed September 12th, 2022]
McGowan E. Can Doctors Refuse Tubal Ligation? Here’s Why It’s Hard To Get One. Available from: https://www.bustle.com/life/can-i-get-my-tubes-tied-process-for-tubal-ligation [Accessed September 14th, 2022]
Lalonde D. Sexist barriers block women’s choice to be sterilized. The Conversation. August 14th, 2018. https://theconversation.com/sexist-barriers-block-womens-choice-to-be-sterilized-99754 [Accessed September 16th, 2022]
Let op: de informatie die we hier voor je verzamelen is strikt voor educatieve doeleinden. Als je je niet goed voelt of als je enige klachten of vragen over je gezondheid hebt, neem dan alsjeblieft contact op met je arts of andere relevante zorgmedewerker. Wij geven geen medisch advies.
Comments