Mannelijke sterilisatie, ook wel bekend als een vasectomie, is een permanente methode van anticonceptie. Dat betekent dat als je een vasectomie hebt gekregen, dat je de rest van je leven in principe geen natuurlijke zwangerschappen meer kunt veroorzaken.
Dit artikel is deel van onze Anticonceptie Collectie!
In dit artikel
Notitie: de informatie hieronder komt uit bronnen (1-5), tenzij anders aangegeven.
Wat is het?
Mannelijke sterilisatie, ook bekend als vasectomie, is een permanente methode van anticonceptie. Dat wil zeggen dat als je het hebt gekregen, je voor de rest van je leven geen natuurlijke zwangerschappen meer kunt veroorzaken. Omdat de ingreep in principe onomkeerbaar is, moet je er zeker van zijn dat in de toekomst geen biologische kinderen meer wil. Wees je ervan bewust dat je spijt kan krijgen van je beslissing om je te laten steriliseren, zeker als je nog jong bent (6-8). Dat betekent niet dat je het niet moet doen, maar dat je er gewoon heel goed over moet nadenken - net zoals over het krijgen van kinderen.
Bespreek deze optie ook met je partner als je die hebt, zodat je het eens bent over de gevolgen van permanente anticonceptie. Je arts zal ook uitgebreid met je spreken voordat die de ingreep bij je uit zal voeren.
In sommige landen is sterilisatie illegaal. Als je je niet in Nederland of België bevindt, check dan de wetten en regels in jouw woonplaats om te zien of dat bij jou zo is.
Sommige artsen doen in beginsel geen sterilisatie bij jonge mannen en mensen die sperma produceren, zelfs als het wettelijk gezien wel mag. Ze denken soms dat je te jong bent of dat je spijt gaat krijgen van je beslissing (9). Als dit het geval is kun je altijd proberen een andere arts te zoeken (bijvoorbeeld via een second opinion) of contact op te nemen met de patiëntenondersteuning van het ziekenhuis of de kliniek. Een arts heeft geen goede reden om de behandeling te weigeren als je een weloverwogen keuze hebt gemaakt, andere opties serieus hebt overwogen en er geen medische of juridische gronden zijn om de behandeling niet te krijgen. Maar een arts mag weigeren als die denkt dat de behandeling niet in jouw belang is.
Hoe werkt het?
Tijdens een vasectomie worden de structuren die zaadcellen van de zaadballen richting de penis brengen (de zaadleiders, één voor elke zaadbal) onderbroken. Zaad kan dan niet meer uit de zaadballen komen, en dus geen eitje bevruchten. De ingreep duurt zo'n 15 minuten en wordt meestal uitgevoerd door de zaadleider door te snijden of op te knopen. Beide technieken kunnen door de huid van het scrotum (de balzak) gedaan worden. Je bloedt meestal weinig of niet. Doorgaans is er alleen lokale verdoving nodig zodat de ingreep vrij pijnloos verloopt.
Hoe effectief is het?
Een vasectomie is heel effectief. Bij perfect gebruik (wanneer je de tijd in acht neemt waarin de ingreep nog niet werkt, zie hieronder), is sterilisatie van de man zo'n 99.9% effectief. Er komt dan slechts 1 zwangerschap per 1000 mensen* per jaar voor. Bij typisch gebruik stijgt dit naar ongeveer 2 zwangerschappen per 1000 mensen* per jaar (99.8% effectief).
Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
Na de ingreep heb je misschien last van pijn, bloeden en soms infectie. Om de wond goed te laten genezen wordt meestal aangeraden om geen ejaculatie te hebben tot ongeveer een week na de ingreep.
Slechts een deel van de mensen die de ingreep ondergaat zal (sommige van) deze bijwerkingen krijgen, en sommige mensen zulllen bijwerkingen krijgen die hier niet bij staan. Of jij er wel last van gaat krijgen hangt af van veel verschillende factoren.
Het is goed om te weten dat een vasectomie veiliger is dan vrouwelijke sterilisatie waarbij de eileiders worden afgesloten. Dat kan een factor zijn die je mee wil nemen in je keuze voor anticonceptie als je in een duurzame relatie zit.
Wanneer kan ik hier niet voor kiezen?
Er zijn een paar situaties waarin je niet gesteriliseerd kan worden. Meestal gaat het dan om gevallen waarin het gevaarlijk is om welke operatie dan ook te ondergaan, of als je allergisch bent voor de materialen die in de ingreep worden gebruikt. Je arts zal het aangeven als je (momenteel) niet geschikt bent voor sterilisatie.
Werkt het meteen?
Nee. Zaadcellen kunnen nog een paar maanden na de ingreep terecht komen in je sperma. Meestal moet je twee tot drie maanden na de ingreep ter controle wat sperma inleveren, zodat ze kunnen zien of alle zaadcellen weg zijn. Wanneer dat bevestigd is kun je pas ervan uitgaan dat je steriel bent. Tot dan moet je andere vormen van anticonceptie gebruiken, zoals een condoom of een hormonale methode.
Wat gebeurt er met mijn vruchtbaarheid als ik stop?
Een vasectomie is bedoeld om onomkeerbaar te zijn, waardoor je permanent onvruchtbaar raakt. Je arts kan wel proberen om de vasectomie ongedaan te maken, maar er zijn geen garanties dat dat zal lukken. In het algemeen is de kans op een succesvolle ongedaanmaking hoger als het korter geleden is dat je de vasectomie hebt gekregen. Onderzoek suggereert dat tot 95% van de ongedaanmakingen succesvol zijn (10), maar jouw kans op succes hangt af van je persoonlijke omstandigheden. Als het niet lukt om de vasectomie ongedaan te maken, kun je nog geassisteerde voortplantingstechnieken proberen zoals IVF, maar dit zijn dure behandelingen en hebben ook geen garantie op succes.
Beschermt het tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA's)?
Nee. Als je seks hebt met een nieuw of ongetest iemand, gebruik dan ook een condoom.
*Mensen betekent hier iedereen die zwanger kan worden, onder wie meisjes, vrouwen, en non-binaire en personen en transgender mannen die nog hun baarmoeder, vagina en eierstokken hebben
Ben je benieuwd naar andere opties om jezelf tegen ongewilde zwangerschap te beschermen? Lees dan hier over andere methodes van anticonceptie!
Dit artikel wordt nog medisch beoordeeld.
Medewerkers
Schrijver Juliëtte Gossens
Reviewers Sophie Oppelt en Selina Voßen
Redacteur Juliëtte Gossens
Vertaler Juliëtte Gossens
Bronnen
McFarlane I (ed.). Seeing the unseen: The case for action in the neglected crisis of unintended pregnancy. United Nations Population Fund. 2022. Available from: https://www.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/EN_SWP22%20report_0.pdf
Hacker NF, Gambone JC, Hobel CJ (eds.). Hacker & Moore’s Essentials of Obstetrics & Gynecology. 6th ed. Philadelphia: Elsevier; 2016.
Hoffman BL, Schorge JO, Halvorson LM, Hamid CA, Corton MM, Schaffer JI (eds.). William’s Gynecology. 4th ed. New York: McGraw-Hill Education; 2020.
Centers for Disease Control and Prevention. The United States Medical Eligibility Criteria for Contraceptive Use, 2016 (US MEC). Available from: https://www.cdc.gov/reproductivehealth/contraception/mmwr/mec/summary.html
Centers for Disease Control and Prevention. 2016 U.S. Selected Practice Recommendations for Contraceptive Use (U.S. SPR). Available from: https://www.cdc.gov/reproductivehealth/contraception/mmwr/spr/summary.html
Siemons SE, Vleugels MPH, Balken van MR, Braat DDM, Nieboer TE. Male or female sterilization - the decision making process: Counselling and regret. Sexual & Reproductive Healthcare. 2022;33:10767. DOI: 10.1016/j.srhc.2022.100767
Bryk DJ, Murthy PB, DeWitt-Foy M, Sun AY, Parekh NV, Sabenegh E et al. Childless Men at the Time of Vasectomy are Unlikely to Seek Fertility Restoration. Urology. 2020;136:142-145. DOI: 10.1016/j.urology.2019.12.003
Charles D, Anderson D, Dietrich P, Sandlow J. MP34-03 Vasectomy in childless men: is regret more likely? The Journal of Urology. 2022;207(5S [Supplement]):e579. DOI: 10.1097/JU.0000000000002588.03
Usborne S. ‘More people is the last thing this planet needs’: the men getting vasectomies to save the world. The Guardian. January 12th, 2022. https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2022/jan/12/more-people-is-the-last-thing-this-planet-needs-the-men-getting-vasectomies-to-save-the-world [Accessed September 16th, 2022]
Patel AP, Smith RP. Vasectomy reversal: a clinical update. Asian Journal of Andrology. 2016;18(3):365-371. DOI: 10.4103/1008-682X.175091
Let op: de informatie die we hier voor je verzamelen is strikt voor educatieve doeleinden. Als je je niet goed voelt of als je enige klachten of vragen over je gezondheid hebt, neem dan alsjeblieft contact op met je arts of andere relevante zorgmedewerker. Wij geven geen medisch advies.
コメント