De meeste injecties voor anticonceptie werken door een vorm van progestine te injecteren. Dat is een synthetische (door mensen gemaakte) versie van het natuurlijke hormoon progesteron.
Dit artikel is deel van onze Anticonceptie Collectie!
In dit artikel
Notitie: de informatie hieronder komt uit bronnen (1-5), tenzij anders aangegeven.
Wat is het?
De meeste injecties voor anticonceptie werken door een vorm van progestine te injecteren. Dat is een synthetische (door mensen gemaakte) versie van het natuurlijke hormoon progesteron. Een bekend merk van dit middel is Depo Provera. Het hormoon wordt geïnjecteerd door een arts of andere zorgverlener in een spier of in de vetlaag onder de huid (afhankelijk van het type injectie). Dit gebeurt meestal elke 3 maanden.
Sommige injecties worden gegeven met een andere interval of bevatten andere hormonen. Een maandelijkse injectie met zowel progestine als oestrogeen (gecombineerde injectie) is in veel landen te krijgen. Je kent dit misschien als Cyclofem of Mesigyna. Welke injectie jij kunt krijgen is afhankelijk van je land en je persoonlijke omstandigheden.
De injectie duurt maar een paar minuten, vanaf het moment van het klaarmaken van de spuit tot de nazorg. Injecties in de spier zijn meestal pijnlijker dan injecties in de vetlaag, maar de meeste mensen hebben er niet veel last van. Er zijn meestal geen lichamelijke onderzoeken nodig voordat je de injectie kunt krijgen.
Sommige huisartsen laten mensen hun eigen injecties zetten nadat ze hierover goede uitleg hebben gekregen. Als je dat ook zou willen, vraag dan je huisarts naar de mogelijkheden.
Hoe werkt het?
Voor injecties met alleen progestine is het geïnjecteerde hormoon meestal een synthetisch hormoon dat depot medroxyprogesteron acetaat heet. Dit onderdukt de eisprong en verdikt het slijm in de baarmoederhals. Hierdoor wordt voorkomen dat een eitje wordt afgegeven. Ook wordt voorkomen dat er zaadcellen in de baarmoeder en de eileiders komen om een eitje te bevruchten. Het hromoon maakt ook het endometrium dunner, waardoor wordt voorkomen dat een bevrucht eitje zich in kan nestelen.
Gecombineerde injecties, met zowel progestine als oestrogeen, werken op een soortgelijke manier.
Hoe effectief is het?
Bij perfect gebruik zijn injecties heel effectief.
Injecties met alleen progestine (zoals Depo Provera) beschermen tegen zwangerschap met 99.8% effectiviteit. Dat betekent dat maar 2 mensen* van de 1000 zwanger worden binnen een jaar.
Bij typisch gebruik daalt de bescherming naar 96%. 40 per 1000 mensen* per jaar worden dan zwanger.
Bij gecombineerde injecties (met 2 hormonen, zoals Cyclofem of Mesigyna) leidt perfect gebruik tot minder dan 1 zwangerschap per 1000 mensen* per jaar (99.9% effectief) en tot zo'n 30 zwanegrschappen per 1000 mensen* per jaar bij typisch gebruik (97% effectief).
De verschillen in bescherming bij perfect gebruik vergeleken met typisch gebruik worden vooral veroorzaakt door het te laat komen halen van een nieuwe injectie. Je risico op zwangerschap hangt daardoor in grote mate af van hoe je je injecties plant. Als dat lastig voor jou is, kun je bijvoorbeeld ook kiezen voor een staafje of een spiraal.
Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
Sommige mensen krijgen onregelmatige bloedingen. Uiteindelijk kan het zijn dat je helemaal stopt met bloeden. Anderen komen aan in gewicht. Bij lang gebruik kan er verlies van botdichtheid optreden, wat teruggedraaid kan worden. Je kan ook last krijgen van hoofdpijn, gevoelige borsten, buikklachten of stemmingswisselingen.
De injecties kunnen ook hevig menstrueel bloedverlies en kramp verminderen. Ze kunnen ook helpen bij het verminderen van pijn bij endometriose. De injecties kunnen verder het risico op baarmoederkanker en eierstokkanker verminderen.
Slechts een deel van de mensen die deze methode gebruiken zal (sommige van) deze bijwerkingen krijgen, en sommige mensen zulllen bijwerkingen krijgen die hier niet bij staan. Of jij er wel last van gaat krijgen hangt af van veel verschillende factoren.
Wanneer kan ik hier niet voor kiezen?
Als je onverklaarbaar vaginaal bloedverlies hebt, als je al meer dan 20 jaar suikerziekte hebt, als je borstkanker of trombose hebt of hebt gehad, of als je hart- en vaatziekte (inclusief een hoge bloedddruk), bepaalde reumatische aandoeningen of leverziekte hebt, of als je een beroerte hebt gehad.
Soms kun je de injecties wel gebruiken, ook al heb je een van bovenstaande aandoeningen. Heb het erover met je arts om erachter te komen of dit voorbehoedsmiddel een optie is voor jou.
Werkt het meteen?
Dit hangt af van wanneer je je eerste injectie krijgt. De volgende situaties zijn alleen van toepassing op de injecties met alleen progestine, zoals Depo Provera. Andere voorwaarden zijn misschien van toepassing op de gecombineerde injecties.
Als je je eerste injectie hebt gehad binnen 7 dagen na het starten van je menstruatie, dan ben je meteen beschermd. Als je je eerste injectie meer dan 7 dagen na het starten van je menstruatie krijgt, dan moet je een ander voorbehoedsmiddel gebruiken (bijvoorbeeld een condoom) als je seks hebt in de 7 dagen na je eerste injectie. Dat moet je ook doen als je meer dan 3 weken geleden bevallen bent en geen borstvoeding geeft.
Voor alle volgende injecties werken ze nog steeds goed als ze binnen 2 weken worden gegeven na de datum waarop je hem eigenlijk had moeten krijgen. Als je injectie meer dan twee weken te laat is, dan moet je een ander voorbehoedsmiddel gebruiken (zoals een condoom) als je seks hebt in de 7 dagen na die injectie. Als het beter werkt in jouw planning dan kun je de injectie eerder nemen dan nodig. Dat is veilig. Je moet er alleen voor zorgen dat de volgende injectie weer binnen 3 maanden daarna plaatsvindt.
Bespreek het met je arts als je niet zeker weet welke situatie op jou van toepassing is. .
Wat gebeurt er met mijn vruchtbaarheid als ik stop?
Als je stop met injecties nemen, dan kun je weer zwanger worden binnen een paar maanden tot een jaar. De gemiddelde tijd die het duurt voordat je zwanger kunt worden is ongeveer 9 maanden (geteld vanaf de laatste injectie). De reden dat dit langer duurt dan bij andere voorbehoedsmiddelen met hormonen is dat het geïnjecteerde hormoon langer in het lichaam blijft, namelijk in je vetvoorraad. Als je obesitas hebt kan het nog langer duren voordat je weer vruchtbaar bent.
Beschermt het tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA's)?
Nee. Alleen hormonen beschermen niet tegen SOA's. Als je seks hebt met een nieuwe of ongeteste partner, gebruik dan ook een condoom.
*Mensen betekent hier iedereen die zwanger kan worden, onder wie meisjes, vrouwen, en non-binaire en personen en transgender mannen die nog hun baarmoeder, vagina en eierstokken hebben
Ben je benieuwd naar andere opties om jezelf tegen ongewilde zwangerschap te beschermen? Lees dan hier over andere methodes van anticonceptie!
Dit artikel wordt nog medisch beoordeeld.
Medewerkers
Auteur Juliëtte Gossens
Reviewers Sophie Oppelt en Selina Voßen
Redacteur Juliëtte Gossens
Vertaler Juliëtte Gossens
Bronnen
McFarlane I (ed.). Seeing the unseen: The case for action in the neglected crisis of unintended pregnancy. United Nations Population Fund. 2022. Available from: https://www.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/EN_SWP22%20report_0.pdf
Hacker NF, Gambone JC, Hobel CJ (eds.). Hacker & Moore’s Essentials of Obstetrics & Gynecology. 6th ed. Philadelphia: Elsevier; 2016.
Hoffman BL, Schorge JO, Halvorson LM, Hamid CA, Corton MM, Schaffer JI (eds.). William’s Gynecology. 4th ed. New York: McGraw-Hill Education; 2020.
Centers for Disease Control and Prevention. The United States Medical Eligibility Criteria for Contraceptive Use, 2016 (US MEC). Available from: https://www.cdc.gov/reproductivehealth/contraception/mmwr/mec/summary.html
Centers for Disease Control and Prevention. 2016 U.S. Selected Practice Recommendations for Contraceptive Use (U.S. SPR). Available from: https://www.cdc.gov/reproductivehealth/contraception/mmwr/spr/summary.html
Let op: de informatie die we hier voor je verzamelen is strikt voor educatieve doeleinden. Als je je niet goed voelt of als je enige klachten of vragen over je gezondheid hebt, neem dan alsjeblieft contact op met je arts of andere relevante zorgmedewerker. Wij geven geen medisch advies.
Commenti