Normalde, embriyonun implantasyonu rahim içinde gerçekleşir. Dış gebelikte embriyo rahim dışına implante olur ve burada gelişir. Bu, örneğin fallopi tüpünde veya yumurtalıklarda meydana gelebilir. ABD'de gebeliklerin yaklaşık %2’si ektopiktir (1). Ektopik gebelikler, ölümcül olabilen organ rüptürü ve kanama olayları için büyük bir risk oluşturduğundan dolayı, anne adayını büyük ölçüde tehlikeye atar (2). Ektopik gebelikler, ABD’deki hamile ölümlerinin %6'sını oluşturmaktadır (1). Bu nedenle erken test ve teşhis hayati önem taşımaktadır.
Ektopik gebelik için standart test yöntemi ultrason muayenesidir (1, 3). İlk ultrason değerlendirmesi sırasında doktorlar, bir embriyonun gerçekten var olup olmadığını ve rahim içinde mi yoksa başka bir yerde mi olduğunu araştırır. Ayrıca doktorlar, rahim ve üreme sisteminin diğer bölümlerindeki diğer anormallikleri tespit edebilir.
Bazen, hamileliğin yeri sadece ultrasonla belirlenemez. Ektopik gebelik varsayımını doğrulamak için yaygın olarak yapılan bir test, β insan koryonik gonadotropin (β-hCG) ölçümüdür. β-hCG, hamileliğin erken döneminde kanda saptanabilen bir hormondur. Klinikte β-hCG konsantrasyonunu hamileliği doğrulamak için kullanılmaktadır. Ayrıca bu hormonun seri ölçümleri embriyonun canlılığı hakkında bilgi verebilir. Sağlıklı bir hamilelik sırasında, β-hCG konsantrasyonu yaklaşık her 48 saatte ikiye katlanır. β-hCG konsantrasyonunda 48 saatte %50 üzerinde bir artışa ulaşılmadığında, veya bu zaman içinde β-hCG konsantrasyonunda bir durağanlık gözlemlendiğinde, cansız bir gebelik olduğu varsayılır. Bu dış gebelik olasılığını artırır (4).
Ektopik gebeliğin belirlenmesi için başka bir seçenek de laparoskopidir. Bu cerrahi prosedür sırasında optik bir cihaz karın boşluğuna yerleştirilir. Böylece karın bölgesindeki anatomik yapılar incelenebilir. Ameliyatlar ve beraberindeki genel anestezi her zaman riskler içerdiğinden, sadece dış gebelik şüphesi yüksek olduğunda bu işlemler yapılır. Cerrahi doğrulamanın önemli bir avantajı, ektopik gebelik tespit edildiğinde doktorların hemen müdahale etme olanağıdır (2).
Referanslar
Scibetta EW, Han CS. Ultrasound in Early Pregnancy: Viability, Unknown Locations, and Ectopic Pregnancies. Obstet Gynecol Clin North Am. 2019;46(4):783-95. DOI: 10.1016/j.ogc.2019.07.013
Carusi D. Pregnancy of unknown location: Evaluation and management. Semin Perinatol. 2019;43(2):95-100. DOI: 10.1053/j.semperi.2018.12.006
Condous G. The management of early pregnancy complications. Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol. 2004;18(1):37-57. DOI: 10.1016/j.bpobgyn.2003.09.011
Murray H, Baakdah H, Bardell T, Tulandi T. Diagnosis and treatment of ectopic pregnancy. CMAJ. 2005;173(8):905-12. DOI: 10.1503/cmaj.050222